تلویزیون‌های امروزی با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته و قطعات متنوع به بخش مهمی از زندگی روزمره تبدیل شده‌اند. یکی از اجزای کلیدی این دستگاه‌ها بردهای مختلفی هستند که هرکدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند و عملکرد تلویزیون را بهبود می بخشند. برد تلویزیون به طور کلی به قطعات الکترونیکی گفته می شود که تمامی سیگنال‌ها و داده‌ها را پردازش و مدیریت می‌کند. این بردها در انواع مختلف با کاربردهای متفاوت طراحی شده‌اند که شامل بردهای تصویر، بردهای صوتی، بردهای تغذیه و بردهای اصلی هستند.
هرکدام از این بردها نقشی حیاتی در کارکرد بهینه تلویزیون ایفا می‌کنند و مشکلات ناشی از هرکدام می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت تصویر، صدا و عملکرد کلی دستگاه بگذارد. در این مقاله به بررسی انواع مختلف بردهای تلویزیون و کاربردهای خاص هرکدام خواهیم پرداخت تا بهتر درک کنیم که چگونه این قطعات به تلویزیون‌های مدرن عملکردی بی‌نقص می‌بخشند.
برد تلویزیون چیست و چه نقشی در عملکرد آن دارد؟
برد تلویزیون، که به آن مدار چاپی یا PCB نیز گفته می‌شود، قطعه‌ای است که تمام مدارها و قطعات الکترونیکی تلویزیون را در خود جای می‌دهد و به پردازش سیگنال‌ها و انتقال آنها به سایر بخش‌های دستگاه کمک می‌کند. این بردها نقش اساسی در عملکرد تلویزیون دارند، چرا که تمامی اجزای الکترونیکی نظیر پردازنده‌ها، تقویت‌کننده‌ها، قطعات صوتی و تصویری، و منابع تغذیه روی آنها نصب می‌شود.
نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه کرد این است که هر برند و مدل تلویزیون بردهای مخصوص به خود را طراحی می‌کند که ویژگی‌ها و ساختار آنها منحصر به همان برند است. به همین دلیل، بردهای تلویزیون برای هر برند و مدل خاص طراحی شده و نمی‌توان از بردهای یک برند برای تعمیر تلویزیون‌های برند دیگر استفاده کرد. این امر باعث می‌شود که در صورت خرابی برد تلویزیون، برای تعویض یا تعمیر آن باید از قطعات اصلی و برند مناسب استفاده شود.
بیشتر بخوانید: راهنمای تنظیمات تصویر تلویزیون
انواع برد تلویزیون و وظایف آنها
هنگامی که پانل پشتی تلویزیون برداشته شود، در بیشتر تلویزیون‌های صفحه تخت امروزی، قطعات مجزای مختلفی مشاهده می‌شود. تلویزیون های LCD معمولاً از انواع برد یا مدارهای مختلفی بهره می‌برند که هر کدام وظیفه خاصی در عملکرد صحیح تلویزیون دارند. برخی از مهم‌ترین این بردها عبارتند از:
- مین برد (برد اصلی)
- برد اینورتر
- برد پاور
- برد فیلتر EMI
- برد تیکان
- مین برد تلویزیون
مین برد که به آن مادربرد هم می‌گویند، درواقع برد اصلی تلویزیون است. مانند مغز انسان، وظیفه هدایت و اجرای تمامی فرمان ها را بر عهده دارد. این برد تمامی دستورات را به سایر قسمت های تلویزیون ارسال می‌کند.
مین برد تلویزیون
مین برد تلویزیون از قسمت‌های مختلف زیر تشکیل شده است:
- ورودی و خروجی تصویر
- ورودی و خروجی صدا
- ورودی HDMI
- ورودی USB
- بخش گیرنده دیجیتال یا آنالوگ
- خروجی اسپیکر
- ورودی و خروجی پاور
- CPU (پردازنده اصلی)
بیشتر بخوانید: از کجا بفهمیم تلویزیون رسیور دارد؟
دلایل خرابی مین برد تلویزیون
خرابی مین برد تلویزیون می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد که اغلب ناشی از استفاده نادرست یا شرایط نامناسب برای تلویزیون است. یکی از مهم‌ترین دلایل خرابی، روشن گذاشتن طولانی مدت تلویزیون بدون وقفه است که باعث گرم شدن بیش از حد برد و کاهش عمر مفید آن می‌شود. نوسانات برق و عدم استفاده از محافظ برق نیز می‌تواند آسیب‌های جدی به مین برد وارد کند، زیرا این نوسانات ممکن است به اجزای حساس داخلی تلویزیون صدمه بزند.
علاوه بر این، استفاده از کابل‌های HDMI غیر استاندارد یا متصل کردن دستگاه‌های غیرمجاز می‌تواند به خرابی قطعات مختلف تلویزیون منجر شود. ریختن مایعات بر روی تلویزیون، استفاده مداوم از WIFI یا LAN نیز از دیگر عواملی هستند که می‌توانند به مین برد آسیب برسانند. در نهایت، دستکاری منوی سرویس تلویزیون بدون داشتن دانش فنی مناسب می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی در عملکرد دستگاه شود. بنابراین، رعایت اصول صحیح استفاده و مراقبت از تلویزیون می‌تواند عمر مین برد و سایر قطعات آن را افزایش دهد.
علائم خرابی مین برد تلویزیون
خرابی مین برد تلویزیون معمولاً با چندین علامت مشخص همراه است که نشان‌دهنده مشکل در این بخش است. این علائم عبارتند از:
- عدم عملکرد صحیح خروجی‌های HDMI) در صورتی که کابل‌ها سالم باشند)
- عدم کارکرد صحیح خروجی‌های AV) در صورتی که کابل‌ها سالم باشند)
- گیر کردن مداوم تصویر یا عملکرد تلویزیون
- چشمک زدن چراغ پاور تلویزیون
- نمایش خطوط رنگی روی صفحه نمایش
- ظاهر شدن لوگو و سپس خاموش شدن ناگهانی تلویزیون
- ریست شدن تلویزیون و پاک شدن کانال‌ها پس از خاموش و روشن شدن
برندهای مختلف مین برد تلویزیون
مین برد تلویزیون در برندهای مختلف تفاوت‌هایی در کیفیت و طول عمر دارند. در برند سامسونگ، برد اصلی تلویزیون ها اغلب کیفیت بهتری دارد و معمولاً خرابی های آن به مشکلات آی سی فلش بر می‌گردد. این مشکل بیشتر در مدل های قدیمی دیده می‌شود و در تلویزیون های جدید کمتر اتفاق می‌افتد.
در تلویزیون‌های سونی، خرابی مین برد معمولاً به دلایل نامشخص رخ می‌دهد. قطعات تلویزیون سونی معمولاً ساخت ژاپن هستند و به همین دلیل کیفیت بالاتری نسبت به برندهایی مانند شارپ، تی سی ال، و اسنوا دارند که بیشتر به صورت مشترک بین ایران و چین ساخته می‌شوند.
در تلویزیون‌های LG، به‌ویژه مدل‌های سری LW یا LX که تصاویر بسیار خوبی ارائه می دهند و پردازنده های قوی تری دارند، درصد خرابی مین برد به نسبت دیگر برندها بالاتر است. مین برد تلویزیون LG معمولاً عمر بین 30 تا 40 هزار ساعت دارند.
2. برد اینورتر
یکی از انواع برد های تلویزیون که نقش حیاتی در عملکرد دستگاه دارد، برد اینورتر است. در تلویزیون، بک لایت (Back Light) یا نور پس‌زمینه وجود دارد که مسئول نمایش تصاویر روی صفحه نمایش است. وظیفه برد اینورتر کمک به روشن شدن بک لایت می‌باشد، بنابراین عملکرد صحیح برد اینورتر برای روشن ماندن تلویزیون و نمایش تصاویر بسیار ضروری است.
اگر برد اینورتر درست کار نکند، تلویزیون ممکن است روشن نشود یا تصاویری نمایش داده نشود. به همین دلیل، برد اینورتر را می‌توان یکی از مهم‌ترین بردهای تلویزیون به شمار آورد. در صورت اختلال در عملکرد این برد، علائمی مانند سیاه شدن صفحه نمایش یا روشن نشدن تلویزیون بروز می‌کند.
علائم خرابی برد اینورتر تلویزیون
علائمی که نشان می‌دهند برد اینورتر تلویزیون خراب شده است
خرابی برد اینورتر در تلویزیون می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد. از جمله علائم رایج خرابی برد اینورتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تلویزیون روشن نشود
- مشکل سیاه شدن صفحه تلویزیون
برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید: علت خاموش شدن ناگهانی تلویزیون
3. برد پاور تلویزیون
برد پاور تلویزیون یکی از اجزای حیاتی آن است که در واقع بخش کوچکی از مین برد به شمار می‌آید. وظیفه اصلی برد پاور تبدیل برق AC (برق متناوب) به ولتاژهای استاندارد مورد نیاز دیگر قسمت‌های تلویزیون است. زمانی که برق از برد پاور عبور می‌کند، به طور خودکار به ولتاژهایی مانند ۵ ولت یا ۳.۳ ولت تبدیل می‌شود، که این ولتاژها برای عملکرد سایر بخش‌ها مانند پردازنده و صفحه نمایش ضروری هستند.
در برد پاور، خازن‌ها و ترانزیستورها بخش‌های مهمی هستند که به دلیل کارکرد مداوم، معمولاً در معرض خرابی قرار دارند و ممکن است نیاز به تعمیر یا تعویض پیدا کنند. تعمیر برد پاور نیازمند تخصص است و بهتر است برای انجام آن به مراکز تعمیر حرفه‌ای مانند پاراسرویس مراجعه کنید تا از سلامت و عملکرد صحیح تلویزیون خود اطمینان حاصل نمایید.
علائم خرابی برد پاور تلویزیون
علائم خرابی برد پاور تلویزیون ممکن است به صورت‌های مختلفی بروز کند. از جمله نشانه‌های رایج خرابی برد پاور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خاموش شدن ناگهانی تلویزیون
- خاموش شدن کامل تلویزیون و عدم روشن شدن
- دیر روشن شدن تلویزیون
- هنگ کردن روی چراغ پاور و عدم روشن شدن دستگاه
این علائم می‌توانند نشان‌دهنده مشکلاتی در برد پاور و نیاز به بررسی و تعمیر آن باشند. در صورت مشاهده این مشکلات، بهتر است تلویزیون به مراکز تخصصی تعمیرات تلویزیون منتقل شود.
4. برد فیلتر EMI
برد فیلتر EMI (Electromagnetic Interference Filter) یک قطعه غیرفعال در تلویزیون است که وظیفه حذف تداخلات الکترومغناطیسی و نوسانات سیگنال‌ها را بر عهده دارد. این برد به طور خاص برای جلوگیری از اختلالات ناشی از نویزهای الکترومغناطیسی طراحی شده است.
عملکرد برد فیلتر EMI به این صورت است که تداخلات الکترومغناطیسی و سیگنال‌های ناخواسته تولید شده توسط سایر قطعات تلویزیون را جذب کرده و از بین می‌برد. این کار باعث ایمن شدن مسیرهای الکترونیکی در تلویزیون و در نتیجه، محافظت از سایر قطعات می‌شود. همچنین، با حذف نویزها، کیفیت تصویر تلویزیون بهبود یافته و تجربه تماشای بهتری را برای کاربر فراهم می‌آورد.
5. برد تیکان (T-Con)
برد تیکان یا برد کنترلر تایمینگ (Timing Controller Board)، که در تلویزیون‌های LCD و LED به کار می‌رود، وظیفه تبدیل سیگنال‌ها به تصاویر و کنترل نحوه نمایش آنها روی صفحه نمایش را بر عهده دارد. این برد به تنظیم روشنایی و رنگ پیکسل‌ها کمک می‌کند و به همین دلیل نقش مهمی در بهبود کیفیت تصویر دارد.
در واقع، این برد تلویزیون سیگنال‌های ورودی را دریافت کرده و آنها را به اطلاعات قابل نمایش روی صفحه تبدیل می‌کند. به طور خاص، این برد میزان روشنایی، رنگ و کنتراست تصویر را در سطح پیکسل‌ها تنظیم کرده و تصویر نهایی را به نمایش می‌گذارد.
تفاوت اصلی خرابی برد تیکان با خرابی برد اصلی تلویزیون در این است که اگر مشکل مربوط به برد اصلی تلویزیون باشد، این خرابی در تمام قسمت‌های صفحه نمایش دیده خواهد شد. اما در صورتی که خرابی مربوط به برد T-Con باشد، معمولاً اشکالات فقط در برخی قسمت‌های تصویر، مانند خطوط یا نوارهای رنگی، ظاهر می‌شوند.
بیشتر بخوانید: راه حل قطع و وصل شدن تصویر تلویزیون
علائمی خرابی برد تلویزیون T-Con
علائم خرابی برد T-Con تلویزیون عبارتند از:
- نمایش صفحه نمایش آبی
- موج‌دار شدن تصاویر در برخی قسمت‌ها
- تغییر رنگ دادن برخی از قسمت‌های تصاویر
- مشاهده لکه‌های سیاه رنگ در تصاویر
- روشن شدن چراغ پاور ولی صفحه نمایش سیاه باقی می‌ماند
- مشاهده تصاویر تار
- کم شدن نور تلویزیون
- کاهش کنتراست نمایشگر
- مشاهده تصاویر دوتایی (تصاویر شبه مانند)
- مشاهده لایه سفید رنگ روی تصویر
این علائم می‌توانند نشان‌دهنده مشکلاتی در برد T-Con باشند و در صورت بروز هر یک از این نشانه‌ها، نیاز به بررسی و تعمیر برد T-Con تلویزیون وجود دارد.
